امام صادق(علیه السلام) فرمود: «سزاوار است که برادران مؤمن را اطلاع دهند تا بر جنازه وى حاضر شوند و بر او نماز بگزارند و براى او استغفار کنند، تا هم میّت و هم حاضران ثواب ببرند».
در این جا توجّه به چند موضوع لازم است:
اوّل: غسل میّت
باید میّت را سه غسل داد:
۱ـ غسل با آب سدر ; ۲ـ غسل با آب کافور ; ۳ـ غسل با آب خالص.
باید براى هر غسلى نیّت قربة الى اللّه بکنند و به ترتیب، نخست با آب مخلوط به سدر، میّت را غسل مى دهند، آنگاه ظرف را مى شویند تا اثر سدر برود سپس با آب مخلوط به کافور، وى را غسل مى دهند. باز هم ظرف را کاملا مى شویند تا اثر کافور نباشد، آنگاه در مرتبه سوم، میّت را با آب خالص غسل مى دهند. پس از پایان غسل، میّت را با پارچه و حوله اى تمیز، خشک کنند. شخص غسل دهنده نیز، پس از پایان کار، باید غسل «مسّ میّت» کند، مگر این که با دستکش و مانند آن غسل داده باشد.
دوم: کفن کردن
واجب است که میّت را با سه پارچه کفن کنند:
اوّل: لنگ است که از ناف تا زانو را مى پوشاند و بهتر است که از سینه تا روى پا برسد
دوم: پیراهن است که از سرِ شانه تا نصف ساق و تمام اطراف بدن را مى پوشاند.
سوم: پارچه اى بلند، به نام سرتاسرى است که همه بدن را مى پوشاند به گونه اى که بستن دو سر آن ممکن باشد و پهناى آن به اندازه اى باشد که یک طرف آن روى طرف دیگر قرار گیرد.
سوم: حنوط
پس از پایان غسل، واجب است میّت را «حَنوط» کنند; یعنى به محل هاى هفت گانه سجده (پیشانى، کف دست ها، سر زانوها و سرِدو انگشت بزرگ پاها) کافور بمالند، و احتیاط آن است که مقدارى کافور روى این اعضا بگذارند.
پس از غسل و کفن و حنوط، میّت را براى نماز ببرند.
چهارم: نماز میّت
بر مسلمانان لازم است وقتى خبر مرگ مسلمانى را شنیدند، براى نماز او حاضر شوند و این واجب، واجب کفایى است یعنى اگر یک نفر یا گروهى انجام دهند، از بقیّه ساقط مى شود. غسل و کفن و دفن او نیز واجب کفایى مى باشد.
واجب است بر هر میّت مسلمان و شیعه، که بالغ باشد، نماز میّت بخوانند و بنابر احتیاط واجب، بر بچّه نابالغ که کمتر از شش سال نداشته باشد، نیز نماز بخوانند.
سزاوارترین افراد، براى نماز بر میّت، وارث او است و شوهر نسبت به همسرش از دیگران اولى است (و اگر دیگران مى خوانند از آنها اجازه بگیرند). واجب است نمازگزار، نماز را رو به قبله بخواند، و سر جنازه به سمت راست و پاى او به سمت چپ نمازگزار باشد،و میّت را بر پشت بخوابانند.
در نماز میّت طهارت شرط نیست; یعنى پاک بودن بدن و لباس و داشتن وضو یا غسل و تیمّم، لازم نیست ولى بهتر است این امور رعایت شود.
مستحب است، اگر میّت مرد است، امام جماعت یا کسى که فرادى بر او نماز مى خواند روبه روى وسط قامت او بایستد و اگر میّت زن است مقابل سینه اش قرار گیرد، و مستحب است که پابرهنه نماز بخوانند; مثلا پا را از کفش درآورند و روى کفش بگذارند.
